Cái sự khen chê

Chuyện khen, chuyện chê trong xã hội có lẽ chả phải bàn vì nó bình thường như người ta hít thở không khí vậy. Nhưng xung quanh chuyện này cũng có rất nhiều tình huống cười, khóc.

Có lẽ trong 100 người thì có đến 101 người thích được khen. Thời xưa – cách đây hai ba chục năm – cơ quan tôi còn “thơ hóa” công thức khen thưởng: “Nhất phong bì, nhì bút chì”. Vì đó là những phần thưởng kèm theo bằng, giấy khen hàng năm thời buổi tinh thần được coi trọng hơn nhiều lần vật chất. Mở ngoặc thêm là phong bì lúc đó rỗng ruột, nó chỉ thuần túy là cái phong bì dành cho việc gửi thư từ…

Thời nay, chả cứ các cháu bé thích được khen (và thưởng) mà hầu như tất cả các lứa tuổi đều thích khen, thậm chí thích khen cả những thứ mình chưa có.

Hình như xã hội ngày càng bị nhiễm sâu rộng thói quen khen ở cửa miệng của người phương Tây. Một người bạn Mỹ có kể: Mỗi khi được nhận quà tặng, người ta mở xem và suýt xoa khen ngợi những câu: Ôi đẹp quá, đáng yêu quá! Từ lâu tôi mơ ước phần thưởng này! V.v… Sau khi khách về, người ta quăng ngay vào sọt rác!

Ngay nay, phần đông những người sử dụng facebook đều chuẩn bị sẵn những lời khen ngợi nhiệt tình nhất có thể mỗi khi đọc một tâm sự nỗi niềm của bè bạn… hoặc những hình ảnh, cả được sướng hay tự sướng. Nếu kiệm nhời hoặc tiết kiệm thời gian thì cũng nhanh tay nhấn nút “like” để thay lời khen. Gần như không có câu chê bai nào, nhưng nếu có thì thường nhận lại những câu như: GATO (ghen tỵ) à? hoặc chuẩn bị hứng đòn “ném đá” tối tăm mặt mũi và sau đó bị “tẩy chay” hoặc “hủy kết bạn”.

Tình cờ một người bạn tâm sự: vào một nhà hàng, bà chủ quán niềm nở tiếp khách “anh anh em em” ngọt sớt:

- Ông anh làm đĩa lòng với mấy bát tiết canh mới hãm nhé!

- Thứ khác đi! Già rồi, ăn mấy cái ấy để mà sớm đi Văn Điển à?

- Gớm, trông thế này mà bảo là già, còn hơn khối thanh niên!

- Thế bà bảo tôi bao nhiêu?

- Bác hơn em hai, ba tuổi chứ mấy! – Nghe đã thấy mát gan, mát ruột, liền tỏ vẻ quan tâm:

- Thế, thế... em năm nay bao nhiêu?

- Năm nay, em mới tròn… 72

Bạn tôi tụt hứng, quay ra như bị ma đuổi. Năm ấy, bạn mới có 60!!!

(Tháng 12/2016)