Nhớ về Hà Nội… (2)

(Tiếp theo và hết)

Chợ Đồng Xuân

Chợ Đồng Xuân là nơi có hai chợ cổ ở Thăng Long xưa, đó là chợ Bạch Mã và chợ Cầu Đông. Cả hai chợ này đều ở bên bờ sông Tô, trên bến dưới thuyền tấp nập. Năm 1889, Pháp cho lấp sông Tô, dồn hai chợ nói trên vào khu đất trống ở cạnh đình Đồng Xuân.

Chợ Đồng Xuân xưa nằm bên lề của phố Đồng Xuân. Phố này còn có tên là phố Hàng Gạo. Sau Cách mạng tháng Tám – 1945, ta đã đặt tên là phố Đồng Xuân, tiếp nối là phố Hàng Giấy, thông sang phố Hàng Đường.

Từ bờ hồ Hoàn Kiếm đi vào phố Hàng Đào, qua phố Hàng Ngang, Hàng Đường là tới phố Đồng Xuân, chợ ở về bên dãy lẻ của phố.

Sau năm 1954, thành phố cho sửa sang lại, lợp lại mái tôn, sắp xếp lại bố cục bên trong, nhưng vào năm 1994 chợ bị cháy lớn, phải xây lại mới, 3 tầng như hiện nay.

Chợ Đồng Xuân có cách nay một thế kỷ. Chợ Đồng Xuân là chợ to lớn, sầm uất nhất Thủ đô Hà Nội, đáp ứng sự giao lưu buôn bán không chỉ cho Thủ đô mà còn là nơi cung cấp hàng hoá cho các tỉnh.

Bách hoá Tràng Tiền

Năm 1808, nhà Nguyễn cho lập xưởng đúc tiền ở thôn Tràng Tiền nên có tên gọi Tràng Tiền (hay Trường Tiền). Tràng Tiền xưa thuộc đất làng Cựu Lâu, huyện Thọ Xương. Tràng này đúc cả tiền đồng lẫn tiền kẽm. Không biết vì lý do gì mà chính quyền nhà Nguyễn chỉ tuyển phụ nữ.

Trung tâm Thương mại Tràng Tiền thời Pháp có tên là Nhà hàng Godard do Liên hiệp Thương mại Đông Dương và châu Phi (viết tắt là LUCIA) xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XX. Năm 1958, Nhà nước thực hiện cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh thì 49 quầy hàng trong Godard được dọn hết, dù trước đó, đầu thập niên 50 họ mua lại của chủ Godard. Tháng 9/1959, Godard được đổi tên thành Bách hóa Tổng hợp. Cũng có người gọi là Bách hóa Tràng Tiền vì nó nằm trên phố Tràng Tiền.

Đầu tháng 9/1960, Bách hóa Tổng hợp khai trương, người đứng chờ vào xem cửa hàng thương nghiệp quốc doanh vốn xa lạ với người dân đông cứng vỉa hè phố Hàng Bài, Hai Bà Trưng và Tràng Tiền.

Bây giờ thì xưởng đúc tiền từ đầu thế kỷ XIX đã trở thành Trung tâm Thương mại Tràng Tiền, nhộn nhịp kẻ bán người mua với hàng hóa được sản xuất từ nhiều nước trên thế giới. Hình ảnh một Bách hóa Tổng hợp giờ chỉ còn trong ký ức của những người trung và cao tuổi.

Nhà hát Lớn Hà Nội

Nhà hát Lớn Hà Nội là một công trình kiến trúc phục vụ biểu diễn nghệ thuật tọa lạc trên quảng trường Cách mạng tháng Tám, đầu phố Tràng Tiền. 

Công trình được người Pháp khởi công xây dựng năm 1901 và hoàn thành năm 1911, theo mẫu Nhà hát Opéra Garnier ở Paris nhưng mang tầm vóc nhỏ hơn và sử dụng các vật liệu phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương. 

Tác phẩm kiến trúc mang nhiều màu sắc, đường nét kiến trúc của các nhà hát ở châu Âu đầu thế kỷ XX về cách tổ chức mặt bằng, không gian biểu diễn, cầu thang, lối vào sảnh... Nhà hát Lớn Hà Nội có kiến trúc hoàn chỉnh và trở thành một hình ảnh quen thuộc, đặc trưng của thành phố Hà Nội.

Nhà hát Lớn có vai trò là một trong những trung tâm văn hóa quan trọng của thủ đô, nơi diễn ra thường xuyên các hoạt động văn hóa, biểu diễn nghệ thuật. Nhà hát Lớn là nơi khai sinh và tôn vinh kịch nghệ cùng sân khấu Việt Nam, cũng như các loại hình nghệ thuật giao hưởng, hợp xướng, nhạc kịch, vũ kịch. Không chỉ vậy, nhà hát còn là một địa điểm mang đậm những dấu ấn lịch sử của đất nước.

Sau một thời gian dài bị xuống cấp, công trình lấy lại được vẻ đẹp xưa cũ sau đợt trùng tu từ năm 1995 đến năm 1997. Ngày nay, Nhà hát Lớn là một trong những địa điểm biểu diễn quan trọng bậc nhất ở Hà Nội, trở thành minh chứng cho một giai đoạn lịch sử của thành phố, thời kỳ mà các nền văn hóa giao thoa lẫn nhau.

(Sưu tầm)