Nên ăn những món gì để hết mất ngủ?

Claudia Hammond

Thịt gà tây nướng thường xuyên bị cho là gây buồn ngủ. Bất cứ ai ăn no nê ở tiệc Lễ Tạ ơn hoặc Giáng sinh có lẽ đều quen với cảm giác buồn ngủ sau đó. Thế nhưng liệu có công bằng khi đổi lỗi cho gà tây? 

Lý do món này bị cho là gây buồn ngủ là do nó có kèm chất L-tryptophan.

Thế nhưng có loại thức ăn khác thậm chí còn chứa nhiều chất này hơn, ví dụ như thận sư tử biển, hoặc lòng trắng trứng, sườn heo hoặc cá tuyết. Tôi không nghĩ ra được món nào có kèm tất cả những thành phần nói trên, nhưng ngay cả khi có đi nữa, nó cũng không hẳn sẽ gây buồn ngủ.

Giả thiết món này gây buồn ngủ hơn món kia không hẳn đã đúng.

Để hiểu được điều này, bạn cần hiểu cách mà cơ thể và não bộ hấp thụ dinh dưỡng từ thức ăn.

L-tryptophan là một acid amino cần thiết. Cơ thể không thể tự sản xuất ra nó và cần phải hấp thụ loại acid này từ món ăn để từ đó tạo ra serotonin - vốn là một loại chất dẫn truyền thần kinh được cho là liên quan tới cảm giác hạnh phúc. Tuy nhiên nó cũng tạo hiện tượng buồn ngủ tại ruồi giấm và có thể gây buồn ngủ ở người.

Điều này có thể khiến ta nghĩ rằng việc dùng chất tryptophan sẽ giúp bạn ngủ tốt hơn.

Trên thực tế, khi được sử dụng trong y dược, nó giúp chữa bệnh mất ngủ, theo một nghiên cứu được thực hiện trước năm 1986.

Không có nhiều những nghiên cứu như vậy được thực hiện vào các năm sau đó, tuy nhiên trong năm 2002, một nghiên cứu chỉ ra rằng việc giảm hàm lượng tryptophan có thể khiến bạn khó ngủ hơn.

Tác động của chất này không phải dễ hiểu vì trytophan trong bữa ăn không giống như trong y dược bởi vì trong thực phẩm, chất này không chỉ hiện hữu một mình. Protein trong một bữa ăn cũng kèm theo các acid amino khác và chúng có thể cạnh tranh với tryptophan để vượt qua hàng rào máu và não.

Để các thực phẩm chứa tryptophan có cơ hội tạo ra serotonin, bạn không những nên ăn khi bụng đói để tryptophan không bị cạnh tranh bởi các chất trong thực phẩm khác, mà bạn còn phải ăn các loại thức ăn không chứa những acid amino khác, vốn là điều không thể xảy ra.

Tuy nhiên có một mẹo có thể giúp tryptophan vượt qua sự cạnh tranh.

Trong một nghiên cứu được thực hiện đối với những người mắc bệnh mất ngủ ở Ontario, Canada, những người tình nguyện được cho các thanh thực phẩm chứa hạt bí ngô, vốn giàu tryptophan.

Khi đường trái cây được đưa vào trong các thanh thực phẩm này, những người tham gia thử nghiệm trở nên dễ ngủ hơn.

Lý do đường trái cây tạo sự khác biệt lớn là bởi nó làm tiết ra loại insulin làm các amino acid khác bị hấp thụ trong các mô, giúp chất tryptophan có nhiều khả năng vượt qua rào cản máu-não hơn.

Tuy nhiên ngay cả khi bạn kết hợp đúng thực phẩm, điều này chưa chắc đã có hiệu lực với bạn.

40 nghiên cứu đối với những người được cho dùng L-tryptophan được thực hiện trước năm 1982 cho thấy họ cảm thấy dễ ngủ hơn, tuy nhiên lại không có nhiều bằng chứng cho thấy người dùng ngủ sâu hơn, ngay cả khi họ không bị bệnh mất ngủ.

Bên cạnh đó, nếu bệnh mất ngủ đặc biệt trầm trọng, chất này lại không có nhiều tác dụng. Như vậy, nó có thể chỉ có tác động với những người bị mất ngủ nhẹ.

Vậy món gà tây vào ngày Giáng sinh hoặc Lễ tạ ơn có phải là lý do khiến bạn buồn ngủ?

Một mình món này không đủ; nó còn phải phối hợp với các món khác.

Tuy nhiên có thể có nhiều lý do khác khiến bạn cảm thấy mệt mỏi - cố gắng hoàn thành công việc trước ngày lễ, nấu ăn cho một lượng lớn khách.

Điều này khiến bạn cảm thấy mệt mỏi khi mới bắt đầu một ngày. Đó là chưa kể tới thói quen dùng rượu trong bữa ăn.

Vì vậy, ngay cả khi L-tryptophan không thể vượt qua các acid amino khác để tới được não bạn, bạn vẫn hoàn toàn có khả năng cảm thấy buồn ngủ.

Theo BBC Future.