Kể chuyện đi Lào (1)

Trước nay, nói đến nước Lào, trong tiềm thức chúng ta chỉ coi là đất nước còn nghèo nàn lạc hậu hơn Việt Nam. Thậm chí ta còn đổ cho Lào những thứ chẳng hay ho gì như thuốc lào, hắc lào, gió lào, …

Mấy năm gần đây, nhiều người đã sang Lào du lịch. Lý do thì nhiều, song tựu chung có mấy điểm đáng quan tâm : Lào gần Việt Nam, ô tô, xe máy có thể qua Lào theo hiệp định vận tải quá cảnh giữa 2 nước; Lào là hình ảnh của Việt Nam những năm trước đây; cuộc sống ở Lào thanh bình, gần gũi thiên nhiên, … là nơi thư giãn, xả tress sau những năm tháng bon chen vật lộn; nhân dân Lào và Việt Nam có tình đoàn kết hữu nghị lâu đời, v.v… Tuy vậy, không phải ai cũng để ý đến những thông tin về đất nước Lào. Kể ra đây mấy nét tổng quát : Nước Lào giáp phía Tây Việt Nam, diện tích 236.800 km²; dân số 6,8 triệu người (2009); tổng sản phẩm quốc dân (GDP) : 15,69 tỷ USD năm 2010, …

Cũng như những lý do kể trên, mà nhiều người thích đi chơi Lào. Riêng tôi năm nay đã hai lần sang Lào, qua 4 cửa khẩu. Đi chơi chục ngày về mà vẫn còn mơ màng tưởng như vẫn đang ở Lào, thân xác trả về cho vợ mà đầu óc vẫn còn lang thang phiêu bạt nơi đất Lào. Có lúc còn tưởng tượng vẽ ra triển vọng tương lai có thể sắp sửa sẽ lấy được vợ Lào để ở Lào mãi mãi …

Chuyện đi Lào có thể bắt đầu từ những cung đường, có thể từ những danh lam thắng cảnh, từ những địa danh, … Thay vì như vậy, kể chuyện đi Lào tuần tự qua các chuyên mục có lẽ dễ cảm nhận đầy đủ hơn về đất nước và con người.

1. Cửa khẩu.

Lào và Việt Nam có chung đường biên giới trên chiều dài 2069 km với 28 cặp cửa khẩu chạy suốt từ Bắc đến Nam Lào, trong đó có 7 cặp cửa khẩu quốc tế, 7 cặp cửa khẩu chính và 14 cặp cửa khẩu phụ. 

Cửa khẩu Nặm Cắn nhìn từ bên Lào

Với bộ đội biên phòng Cửa khẩu Lóng Sập (Mộc Châu)

Cửa khẩu Pa Hang (tỉnh Houaphan, Lào) vài ngày mới có một xe ô tô qua

Cửa khẩu Densavanh (tỉnh Borikhamxay, Lào)

Các cặp cửa khẩu quốc tế là : Tây Trang (Điện Biên) – Pang Hốc (Phongsaly) ; Na Mèo (Thanh Hóa) – Nặm Xôi (Houaphan) ; Nặm Cắn (Nghệ An) – Nặm Cắn (Xiengkhuang) ; Cầu Treo (Hà Tĩnh) – Nặm Phao (Bolikhamxay) ; Cha Lo (Quảng Bình) – Na Phàu (Khammuane) ; Lao Bảo (Quảng Trị) – Densavanh (Savannakhet) và Pờ Y (Kon Tum) – Phu Cưa (Attapau). Bên cạnh các cửa khẩu quốc tế còn có các khu kinh tế, các cửa hàng miễn thuế, … Các cửa khẩu tôi đã qua gồm Nặm Cắn (đường số 7), Cầu Treo (đường số 8) và Lao Bảo (đường số 9) đều được xây dựng mới rất đẹp. Cửa khẩu thứ tư mà tôi đã qua là cửa khẩu Pa Háng (Houaphan) – Lóng Sập (Mộc Châu, Sơn La) là một trong số 7 cửa khẩu chính cũng được xây dựng khang trang, tuy đến nay mới xây dựng được 1 cột mốc biên giới bên Lào, còn bên ta chưa có, … Điều đặc biệt ở cửa khẩu này là biên giới nằm trên đỉnh ngọn núi có độ cao 1300 m. Từ Lào về phải leo dốc cao. Sang Việt Nam thì bắt đầu xuống dốc cho đến cao nguyên Mộc Châu.

Thông thường, các cửa khẩu gồm có hai trạm kiểm soát liên hợp là nơi làm việc của bộ đội biên phòng và cán bộ hải quan. Bộ đội biên phòng thì làm thủ tục xuất nhập cảnh, cán bộ hải quan làm các thủ tục về hàng hóa và xe quá cảnh. Ngoài ra, các cửa khẩu quốc tế còn có bàn thu đổi tiền, các dịch vụ khác : bán bảo hiểm xe ô tô, bán hàng miễn thuế, … Khi đến cửa khẩu, xe cộ phải dừng trước barie, đi bộ vào trình bày giấy tờ mới được đưa xe vào bên trong sân làm thủ tục. Làm thủ tục xuất nhập cảnh người trước, sau mới đưa sang hải quan làm thủ tục xe ô tô. Làm thủ tục người, nếu đi đoàn thì chỉ cần một người mang toàn bộ hộ chiếu vào quầy làm thủ tục. Khi nhập cảnh vào Lào phải nộp lệ phí (10.000 kíp/hộ chiếu), riêng ngày thứ Bẩy và Chủ nhật phải nộp thêm tiền làm ngoài giờ là 10.000 kíp/hộ chiếu nữa. Chú ý căn thời gian đến làm thủ tục ở cửa khẩu phải trong giờ làm việc. Nếu quá giờ, nhân viên cửa khẩu sẽ nghỉ và đương nhiên là ta cũng phải … nghỉ.

Thủ tục của xe ô tô tại cửa khẩu có phức tạp hơn so với người. Lái xe phải xuất trình đầy đủ các loại giấy tờ của xe, kể cả hộ chiếu của xe đã làm trước tại Hà Nội. Và giấy tờ của lái xe. Khi nhập cảnh vào Lào phải nộp lệ phí từ 30.000 kíp đến 150.000 kíp tùy hạng loại xe, chỉ khi hải quan Lào in và cấp cho lái xe tờ giấy A4 màu xanh (có ghi toàn chữ Lào) thì mới xong. Chú ý khi xuất cảnh khỏi Lào, lái xe phải nộp lại tờ giấy này cho hải quan, cho nên phải giữ gìn thật cẩn thận. 

Tờ giấy Hải quan của ô tô, khổ A4 màu xanh.

Bảo hiểm ô tô của Lào, bắt buộc phải mua nếu không muốn bị CSGT phạt

Một điều lưu ý là khi khai với hải quan Lào về hành trình phải cụ thể. Nếu trong tờ giấy A4 màu xanh chỉ ghi một số tỉnh thì việc đi lại của bạn sẽ gặp khó khăn. Khi chúng tôi qua Vientian, CSGT Lào có phát hiện ra là tờ giấy này chỉ ghi hành trình là tỉnh Savannakhet, có nghĩa là chỉ được đi lại trong tỉnh này. Vi phạm lỗi này, phải nộp phạt 800.000 kíp (tương đương 100 USD), … Vì thế khi làm thủ tục ở cửa khẩu phải khai rất kỹ hành trình và kiểm tra xem trong tờ giấy A4 màu xanh này ghi có đúng không. Tất nhiên, chữ ghi ở tờ giấy này là chữ Lào (chữ ngoằn nghèo như con giun) nên phải hỏi kỹ người làm thủ tục. Khi sang cửa khẩu bên Lào, sau khi làm xong các thủ tục xe, lái xe phải mua bảo hiểm cho xe. Thông thường mua các gói từ 7 ngày, 10 ngày, 15 ngày, … tùy theo hành trình. 

(Tiếp theo Đi lại)