Tư thế nằm ngủ nào là tốt nhất?

Chừng một phần ba cuộc đời của chúng ta chìm trong giấc ngủ. Bởi vậy, các vấn đề liên quan đến giấc ngủ có vai trò hết sức quan trọng đối với sức khoẻ của mỗi người, trong đó có việc chọn tư thế nằm ngủ như thế nào cho tốt nhất.

Thông thường, người ta không thể giữ mãi một tư thế ngủ suốt đêm. Kết quả thống kê cho thấy: Mỗi đêm, người ta thường trở mình từ 20 - 45 lần. Tuy nhiên, theo thói quen, mỗi người vẫn có một tư thế nằm ngủ chủ đạo. Có người nằm thẳng đơ, có người thích nằm sấp úp mặt vào gối, có người nằm co như con tôm hoặc nằm dang tay, duỗi chân, hoặc khoanh tay lên ngực mà ngủ... Vậy, tư thế nằm ngủ nào là có lợi nhất cho sức khoẻ

Các tư thế nằm: ngửa, sấp và nghiêng.

Dân gian có câu: "Đứng như tùng, ngồi như chuông, nằm như cung", nghĩa là dù bất cứ trong trạng thái nào người ta cũng phải giữ được cho mình một tư thế tốt nhất. Trong sách Luận ngữ, Khổng Tử đã khuyên là "tầm bất thi" (không nằm như xác chết). Sách Thiên kim yếu phương cũng viết: "Nếu co gối nằm nghiêng, lợi cho khí lực". Theo các nhà dưỡng sinh cổ truyền, tư thế nằm ngủ tốt nhất là nằm nghiêng về bên phải, thân thể co tự nhiên. Bởi lẽ, với tư thế này cơ bắp toàn thân được thư giãn triệt để, các cơ quan tạng phủ luôn được giữ trong vị trí tự nhiên, khí huyết lưu thông được dễ dàng nhất, rất có lợi cho việc giải trừ mệt mỏi, phục hồi và nâng cao sức khoẻ. 

Nếu nằm ngủ ở tư thế ngửa hay sấp, thân mình và hai chân luôn ở vị trí duỗi thẳng, khi đó cơ bắp không được thư giãn đầy đủ. Vả lại, khi ngửa mặt lên, lúc ngủ say, cuống lưỡi sẽ hạ xuống, nước bọt dễ lọt vào khí quản gây ho sặc hoặc tạo ra tiếng ngáy rất khó chịu cho người khác. Khi nằm sấp, ngực bị đè ép khiến cho hoạt động của tim và phổi không được thuận lợi, mũi bị gối lấp kín buộc người ta phải nghiêng đầu sang một bên phát sinh chứng lạc chẩm (vẹo cổ, đau gáy). Với trẻ em, tư thế nằm sấp khi ngủ trong một thời gian dài khiến cho xương mặt dễ bị biến dạng ảnh hưởng đến thẩm mĩ do xương mặt và vòm họng của chúng chưa phát triển đầy đủ. Nếu nằm nghiêng bên trái, tim bị đè nén ảnh hưởng đến tuần hoàn và với người có bệnh lí dạ dày thì bệnh lâu khỏi, thậm chí có thể nặng lên.

Tuy nhiên, tư thế nằm ngủ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố sinh bệnh lý. Phụ nữ có thai không nên nằm ngửa vì với tư thế này tử cung sẽ đè lên các tĩnh mạch làm cho lượng máu về tim giảm đi khiến lượng ô-xy cung cấp cho não cũng theo đó suy giảm làm phát sinh các chứng tức ngực, chóng mặt, buồn nôn, khó thở, thậm chí tụt huyết áp ; người bị bệnh tim nặng, viêm khí phế quản, hen phế quản chỉ có thể chọn tư thế nửa nằm nửa ngồi ; người bị bệnh viêm gan cấp tính có triệu chứng đau âm ỉ vùng hạ sườn bên phải, thì buộc lòng phải chọn tư thế nằm ngủ nghiêng về bên trái... 

Ths. Hoàng Khánh Toàn