Nhớ về Hà Nội… (1)

Hà Nội xưa đã trở thành một phần ký ức của thủ đô. Hà Nội nay đã khác xưa nhiều. Nhưng có vài điểm ở Hà Nội mà khi tới đó du khách vẫn có thể nhận ra một Hà Nội xa xưa chưa phai nhoà.

Tháp Rùa

Từ lâu hình ảnh Hồ Gươm và Tháp Rùa được soi bóng trong văn, thơ, hoạ nhạc, như một biểu tượng lung linh cho Hà Nội. 

Tháp Rùa sống với tâm trí cộng đồng, gắn bó về tình cảm, như một sự chia sẻ hay bày tỏ thân thiết với những người con dân Việt. 

Thật khó ai có thể quên hình ảnh Tháp Rùa trong hội họa, ca khúc, thơ văn,… của các nghệ sĩ tài danh nhiều thế hệ. 

Dù có đi đâu, về đâu… người dân Việt, du khách quốc tế cũng đều đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Hồ Gươm và Tháp Rùa.

Ga Hàng Cỏ

Tên ga Hàng Cỏ có nguồn gốc từ tên phố, nơi có khu đất hoang dùng làm nơi bán có nuôi ngựa. Bức ảnh quý không chỉ ở chỗ nó lưu lại hình ảnh ban đầu của nhà ga với một khối nhà chính và hai cánh một tầng hai bên, mà còn chứng minh cho sự tồn tại của cái chợ cỏ gần đó.

Năm 1902 khi khánh thành Cầu Doumer (tức cầu Long Biên) qua sông Hồng thì ga Hàng Cỏ hoàn thành, đưa vào sử dụng với những ki-lô-mét đường sắt đầu tiên sang Gia Lâm.

Lúc đầu ga HàngCỏ nằm trong diện tích hơn 21 ha, trong đó diện tích xây dựng là 105.000m² nhà cửa, còn là sân ga, đường sắt, các nhánh đường cho các đoàn tàu tránh nhau, ăn khách, dỡ hàng.

Là nhà ga xuất phát của con đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn thuở ban đầu, rồi đường Hà Nội - Hải Phòng (1903), Hà Nội - Lào Cai (1905). Cùng với sự phát triển của mạng lưới đường sắt, quy mô nhà ga cũng thay đổi. Hai cánh được nâng nên thành hai tầng nối với hai khối nhà mới.

Cửa chính ga Hà Nội với chiếc đồng hồ tồn tại đến tháng 12-1972. Trong cuộc tập kích 12 ngày đêm hủy diệt Hà Nội của không quân Mỹ, sảnh chính của nhà ga đã bị phá hủy. Sau đó, sảnh được xây lại theo kiến trúc mới vào năm 1976 và hoàn thành vào đúng dịp thông tuyến đường sắt Thống Nhất, nối hai miền Bắc - Nam sau 30 năm chia cắt.

Giờ chẳng còn mấy ai gọi nhà ga cổ ấy là ga Hàng Cỏ, nó đã được đổi tên thành ga Hà Nội từ năm 1976. Nhưng mỗi khi những người lớn tuổi gọi nhà ga bằng tên cũ, trong kí ức ta lại hiện về những kỉ niệm khó phai của một thời xa lắc.

Cầu Long Biên

Cầu Long Biên được công ty Daydé và Pillé khởi công xây dựng vào năm 1898, hoàn thành năm 1903. Vào thời điểm đó Long Biên là một trong 4 cây cầu dài nhất thế giới và nổi bật ở Viễn Đông. Còn được gọi là cầu Doumer, cây cầu thép có tuyến đường sắt chạy qua này đã trở thành mạch nối qua sông Hồng, đến Lào Cai và sang Trung Quốc. 

Với chiều dài 1.682m, cây cầu tượng trưng cho vẻ đẹp của các công trình kiến trúc lúc bấy giờ được kết cấu theo kiến trúc của tháp Eiffel, cây cầu được ví là tháp Eiffel nằm ngang sông Hồng.

Trong chiến tranh, người Hà Nội không thể quên hình ảnh những ụ súng phòng không được đặt trên cầu Long Biên bảo vệ cây cầu, bảo vệ Thủ đô. 

Sau đó, cầu Long Biên bị không quân Mỹ phá hủy, giao thông được khôi phục bằng nhiều cây cầu phao nhỏ và việc sửa chữa nhanh chóng cầu Long Biên, góp phần chuyên chở người, phương tiện đóng góp cho chiến thắng của nhân dân ta thống nhất đất nước.

Hơn 100 năm trôi qua, dấu chân thời gian đã làm cây cầu “già nua” đi nhiều nhưng giá trị quá khứ như vẫn lắng đọng trên từng nhịp cầu. Đất nước thay đổi, thủ đô thay đổi nhưng giá trị biểu tượng của cầu Long Biên vẫn mãi trường tồn trong lòng mỗi người cả những thế hệ mai sau.

(Còn nữa)